Twee werelden

Hola schatjes, daar is ze eindelijk weer. Is hier vreselijk druk met van ene familie/vrienden-feest/lunch/etentje naar andere te gaan. Erg gezellig, maar laat weinig tijd over voor internet. Eergister was het eindelijk zover, maar was er geen verbinding en gister weigerde de hotel-computer me naar deze pagina te loodsen, maar ik denk dat het nu eindelijk gaat lukken.

Ik ga eigenlijk ook al bijna weer terug naar Parbo, want we zijn hier al anderhalve week. Was erg leuk. Weer een totaal ander land dan Suriname. Op het eerste gezicht ook veel westerser en ontwikkelder dan ik had verwacht. We hebben een aantal dingen in Bogota gezien en hebben dus veel sociale dingen gehad. Een daarvan was de bruiloft: was erg leuk! Diego en Juanita zagen er fantastisch uit en het was erg leuk om een keer een zuid amerikaanse bruiloft mee te maken. Jaap en ik hebben gedanst alsof ons leven er vanaf hing. Alhoewel we het niveau van de colombianen nooit zullen evenaren, kregen we wel veel waardering voor het feit dat we de hele avond hebben gedanst. Verder hebben we veel tijd doorgebracht met de familie van Diego en de familie van Juanita. Leuk om hun te ontmoeten en ze doen echt onwijs hun best om ons welkom te laten voelen.
Verder was de overgang van Suriname/ binnenland met Colombia nogal groot: opeens allemaal mensen waar je in nederland mee omgaat midden in mijn spannende trip. Aan de ene kant heel leuk, aan de andere kant raar! Verder zat ik op maandag al bij de manicure, terwijl ik 5 dagen daarvoor nog heerlijk in de rivier aan het baden was. Vreemd!
Verder hebben we in Colombia een aantal dingen buiten de stad gedaan, waarbij we afgelopen donderdag en vrijdag een nachtje in een hotel in een schattig plaatsje, Villa de Leyva, hebben geslapen. Kortom, we hebben het druk!

Heb beloofd stukje bij beetje meer te vertellen over Kayana, dus bij deze: Kayana is dus een Saramaccaans dorp. De mensen die er wonen stammen af van de vroegere slaven in Suriname en dus van de afrikanen die als slaaf naar Suriname zijn gebracht. In 1700 ontstond zijn veel slaven van de oorspronkelijke plantages gevlucht, waarbij ze gesteund werden door de Marrons. Ze vestigden zich in het binnenland, een stukje van de rivier af zodat het moeilijker zou zijn om ze te traceren.
Dit alles zie je in de cultuur van de Sarramacaners nog terug: in hun liederen, rituelen, maar ook in praktisch opzicht zie je overeenkomsten met een afrikaasn dorp.
De taal die er wordt gesproken is het saramaccaans. In de taal hoor je veel terug van bijvoorbeeld de spaanse taal, engels, maar ook wat woorden uit het nederlands.
Er wordt veel gepraat, waarbij basale dingen worden uitgewisseld, zoals:

Un weki no = ben je wakker?
Mi weki o = ik ben wakker
Fa weki? = hoe ben je wakker geworden?
Mi weki tanga = ik ben sterk wakker geworden

Een gesprek eindigt altijd met een ´soo´, wat iets betekent als ´dus´ of met ´antobi´ wat beteknt ´ok´.

Het lopen naar een ander dorp of de rivier kan door deze gesprekjes een tijdrovende aangelegenheid worden:
Ideno = goededag
Ideo = antwoord daarop
Soo = is antwoord van de starter van het gesprek

Nango a lio = ga je naar de rivier?
Ai, mi nango a lio = ja, ik ga naar de rivier
Antobi = ok

En deze gesprekjes met iedereen die je tegenkomt.


Er wordt in het dorp maar beperkt nederlands gesproken. Op school zou officieel in het nederlands lesgegeven moeten worden, maar omdat kinderen thuis alleen maar saramaccaans spreken, is dit in de praktijk en met name in de lager klassen nauwelijks haalbaar.
Goede ontwikkeling is dat er sinds twee jaar een kleuterklas is.
En bij de kleuterklas heb ik vrijwilligerswerk gedaan.
In de kleuterklas zitten kinderen van 4 tot en met 6 jaar uit Kajana en alle omliggende dorpen. De school begint om 8 uur en kinderen vanuit omliggende dorpen komen met de ´schoolkorjaal´. Om 8 uur heisen de kinderen van groep 3 tot ne met 8 eerst de vlag, waarbij het volkslied wordt gezongen. Omdat de kleuterhut ergens anders in het dorp staat, deden wij daar niet aan mee, wat sowieso ook iets te veel van de concentratie van de kleutertjes zou vragen.

Heb het werk in de kleuterklas erg dankbaar gevonden. Kon genoeg met mijn achtergrond: meer structuur neerzetten (we hebben bijv. verschillende hoeken gemaakt waarin de kleuters konden spelen en dit moesten ze dat ook een bepaalde tijd volhouden. Daarvoor waren ze gewend om allemaal door elkaar te spelen met waar ze maar zin in hadden), veel nederlands praten, maar nu was er bijvoorbeeld ook tijd om met de oudste kleuters voorbereidende oefeningen te doen voor groep 3. Het samenwerken met de kleuterjuf, Marion, die oorspronkelijk ook uit Kayana komt, was erg leuk en goed!

Nou, tot zover even een idee van wat ik deed.

Moet weer naar onze volgende afspraak, maar probeer jullie snel weer te updaten met nieuwe verhalen. Bedankt voor alle lieve mailtjes, hoop dat jullie allemaal leuke kerstdagen hebben gehad en tot gauw!

Veel liefs, Gerdien